“Juf, waarom lach jij zo veel?”

Hoe reageer jij op zo’n opmerking?

Het overkomt mij tijdens een ochtendkring, maar het had net zo goed aan de keukentafel kunnen zijn. Een nieuwe dag: een paar kinderen wiebelen op hun stoel, een kind vangt even mijn blik, als ik naar adem hap om iedereen welkom te heten. Dan klinkt het ineens dwars door de stilte, helder, eerlijk en ongefilterd:
“Juf, waarom lach je zo veel?”

Ik kijk rond, check bij mezelf en zeg: “Omdat ik blij ben dat jullie er allemaal zijn, dat maakt mij nu vrolijk. Ik heb zin om met jullie aan de slag te gaan.”

En tegelijk hoor ik bij mijzelf oude alarmbellen afgaan. In mijn hoofd verwordt Emily’s “zo” veel tot “te” veel.

TE
Voor mijn omgeving was ik een TE-kind. Te brutaal, omdat ik vragen stelde en niet alles klakkeloos aannam. Te diepzinnig, omdat ik wilde begrijpen: “Maar pap, als de kerk en het geloof al zo lang bestaan, waarom is er dan nog steeds oorlog in de wereld?” Te lang met mijn 1.80m, te aanwezig… Vul maar in. Door de oordelen van anderen leerde ik mezelf veroordelen en dimmen. Minder zijn. Kijken naar hoe het “hoort”- ik ging mezelf inhouden – in plaats van trouw te blijven aan mijn eigen toon.

Lang geleden werkte ik als startende leerkracht op een school waar de sfeer binnen het team – met oudere leerkrachten – bedrukt was. Vragen naar wat er speelde durfde ik niet. Verder had ik het naar mijn zin met mijn klas en was gewoon mezelf, vrolijk. Enthousiast zelfs, een woord dat je zowel warm als snijdend kunt uitspreken. Onbedoeld ving ik een gesprek op tussen enkele collega’s: “Vind je Karen ook niet een beetje TE enthousiast?!”
“Ach ja, zij is nog zo pril. Ze heeft nog niks meegemaakt. Logisch dat ze zo’n blij ei is.”, klonk het antwoord.

Ik verstijfde. Inwendig riep ik: “Hallo, wat bedoel je? Mijn moeder overleed toen ik acht jaar was. Verdriet en vrolijkheid sluiten elkaar niet uit. Hoezo ben ik TE?”, maar ik zweeg. De knauw bleef: waarom moet ik mij verantwoorden voor mijn (te) positieve inslag?

Zo’n oude opmerking fluistert geniepig, zelfs als een kind iets ontwapenend vraagt, zoals Emily die ochtend. En toch begint precies daar persoonlijk leiderschap: bewustwording van hoe je reageert als reactie op je binnen- en buitenwereld.

Verantwoordelijkheid nemen
We maken allemaal dingen mee. Niemand kan voorkomen dat we vervelende situaties of omstandigheden meemaken, maar wel hoe we er mee omgaan. Je hoeft het niet alleen te doen, wel zelf.
Erkenning is nodig, hulp kan waardevol zijn. Tegelijk is er een grens: tussen overal hulp blijven halen en onbewust in een slachtofferdynamiek blijven of bewust een traject aangaan en het daarna zelf oppakken.
We zijn in wezen liefdevolle, krachtige wezens.

Dankbaar keek ik de kring rond en stopte bij Emily. Zij had mij de ruimte gegeven om te reflecteren.

Wat er onder zo’n vraag zit
Als een kind vraagt: “Waarom lach je zo veel?”, reikt dat verder dan vrolijkheid. Het raakt aan betekenis. Dan spreekt het systeem, van thuis of van de klas. Met mijn Kr8stroom-blik (zie mijn logo) check ik de vier invalshoeken, om te voorkomen dat ik in een loop blijf hangen. Niet richting het kind, maar naar mijzelf:

• Dromen/Spiritueel: hoor ik erbij zoals ik ben? Is dit een plek waar ik mag zijn?
• Denken/Mentaal: wat bedoelt mijn glimlach; is het een ja op de mens, niet op elk gedrag?
• Voelen/Emotioneel: leest de ander in mijn gezicht veiligheid of twijfel? Kan ik dat duiden?
• Doen/Fysiek: durf ik mijn toon te houden én daarmee helder te begrenzen wanneer dat nodig is?

Een glimlach is geen versiering. Het is een uitdrukking van je state-of-being, die is gevormd door wat je meemaakte en gekozen hebt.

Voorbij het oordeel
Die oude opmerking – “blij ei, nog niks meegemaakt” – is mijn innerlijk kompas geworden: niet oordelen op woorden, maar kijken naar betekenis, intentie/toon en situatie. Vrolijk zijn is niet oppervlakkig: het kan doorleefd zijn. Vreugde die verdriet heeft gekend is zacht én stevig.

Mijn boodschap: je mag licht(heid) binnenbrengen, óók als er zwaarte was of is. Licht ontkent niets; het is kiezen om te dragen in plaats van te (onder)drukken.

En als het nodig blijkt, leg uit wat jouw blik betekent. Dat is verbinding in actie.

En jij?
Als iemand jou een spiegel voorhoudt – een kind, partner, collega – trek jij je terug of leg je uit? Kun je de betekenis van je gedrag benoemen? Kun je zacht blijven voor jezelf wanneer oude oordelen weer fluisteren?

Kies vandaag één micro-moment: zeg hardop wat je glimlach, toon of tempo betekent. Je zult merken: je ruimte vergroot.

Herken je jezelf in het TE-verhaal? De kaders die anderen ooit over je plakten, zijn niet wie jij in wezen bent. Voel je welkom voor een 1-op-1 sessie: krachtig, warm, doelgericht.

In mijn volgende blog deel ik mijn opstelling over TE-kind/TE-mens zijn, die transformeerde in een “golden buzzer”-ervaring. Zo gaaf wat er mogelijk is als je je plek inneemt.

Je hoeft het niet alleen te doen. Wel zelf. En ik loop graag een stukje met je mee.